Με την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Τρικάλων, του Επιμελητηρίου, του Κέντρου Έρευνας, Τεχνολογίας και Ανάπτυξης Θεσσαλίας (ΚΕ.ΤΕ.Α.Θ.), και των δύο Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών Τρικάλων και Καλαμπάκας, ξεκίνησε ουσιαστικά η πειραματική καλλιέργεια στέβιας στο νομό Τρικάλων.
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας του εγχειρήματος, θα ληφθούν παρατηρήσεις προσαρμοστικότητας και παραγωγικότητας της καλλιέργειας στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής του Νομού Τρικάλων, ενώ οικονομολόγος της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας θα υπολογίσει το κόστος παραγωγής.
Στις αποδεικτικές καλλιέργειες θα γίνει ενημέρωση - εκπαίδευση των ενδιαφερόμενων αγροτών αλλά και των φορέων του δημοσίου/ιδιωτικού τομέα και θα ακολουθήσει διάδοση και προώθηση των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν από την έρευνα για εφαρμογή και μετατροπή μη αποδοτικών καλλιεργειών στο Νομό Τρικάλων.
Ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος Πέτρος Λόλας και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχουν προβεί από το 2005 σε ορισμένα πειράματα προσαρμοστικότητας, παραγωγικότητας και οικονομικότητας με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
Η ανάλυση του περιεχομένου, του τρόπου εγκατάστασης των πειραματικών -αποδεικτικών αγρών, του χρονοδιαγράμματος και του προϋπολογισμού των επιμέρους δράσεων, θα μετρηθεί από συνεργάτη του από το Πανεπιστήμιο του Hohenheim στη Γερμανία (UHOH).
Ο κ. Κώστας Κασσόπουλος, ένας από τους καλλιεργητές στέβιας στο νομό Τρικάλων, σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, επισημαίνει πως η στέβια είναι ένα φυτό που μπορεί να αντικαταστήσει ως ένα βαθμό την καπνοκαλλιέργεια.
Φαίνεται δε, όπως επισημαίνει ο ίδιος, ότι διαθέτει όλα τα πλεονεκτήματα για να αντικαταστήσει τις καπνοκαλλιέργειες, αν και εφόσον η καλλιέργειά της προσεχθεί σε βάθος από την επίσημη πολιτεία, όπου σε πρώτη φάση αφορά το ενημερωτικό κομμάτι της όλης προσπάθειας.
Εκείνο που απομένει, προσθέτει ο κ. Κασσόπουλος, είναι να διαπιστωθεί, εάν το δημοφιλές σε Λατινική Αμερική και Ασία γλυκαντικό έχει μέλλον και στη δική μας γη. Από την περιορισμένη έρευνα έως τώρα στην Ελλάδα, φαίνεται ότι η στέβια προσαρμόζεται και αποδίδει ικανοποιητικά στην Ελλάδα, με χαμηλές λιπάνσεις και περιορισμένη άρδευση. Επίσης, η στέβια στα τρία χρόνια των πειραμάτων στην Ελλάδα, όπως και στις άλλες χώρες, δεν έδειξε να προσβάλλεται από εχθρούς (έντομα) ή αρρώστιες.
Μέχρι τώρα υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τη στέβια από τους αγρότες, υστέρα από τις επιτόπιες ενημερωτικές επισκέψεις που τους έγιναν, γιατί είναι μία καλλιέργεια που γίνεται χωρίς υψηλές απαιτήσεις σε εισροές, είναι λιγότερο "κουραστική" (ευκολότερη), πολύ πιο προσοδοφόρα από ό,τι πολλές "παλιές" καλλιέργειες (σιτάρι, βαμβάκι, ζαχαρότευτλα, καλαμπόκι, ηλίανθος, καπνός, κ.α) και μάλιστα είναι καλλιέργεια πολύ φιλική στο περιβάλλον (μπορεί να παράγεται χωρίς φυτοφάρμακα).
Στην προγραμματική σύμβαση τονίζεται-μεταξύ άλλων- πως επιβάλλεται να μελετηθεί παραπέρα η στέβια στην Ελλάδα, ειδικότερα σε παραδοσιακές γεωργικές περιοχές, όπως η περιοχή Τρικάλων, όπου με τη νέα ΚΑΠ παραδοσιακές καλλιέργειες έπαυσαν να καλλιεργούνται ή περιορίστηκαν (π.χ. καπνός).
Η στέβια αποτελεί πηγή πολύ χρήσιμων φυσικών χημικών ουσιών, όπως η στεβιοσίδη (φυσική γλυκαντική ουσία), η γιββερελλίνη (φυτοορμόνη), η χλωροφύλλη (φυσική χρωστική), φυτοστερόλες (Ιατρική, τρόφιμο), ισοστεβιόλη (Ιατρική), κ.α.
Σπουδαιότερη από αυτές- και για την οποία κυρίως καλλιεργείται σήμερα η στέβια- είναι η στεβιοσίδη, μία φυσική γλυκαντική ουσία, έως και 300 φορές ποιο γλυκιά από τη ζάχαρη, το ίδιο γλυκιά με συνθετικές γλυκαντικές ουσίες, αλλά χωρίς τα προβλήματα για την υγεία που έχουν οι ουσίες με μηδενική θερμιδική περιεκτικότητα.
Ενθαρρυντικά τα πρώτα μηνύματα από τα τρέχοντα πειράματα που διεξάγονται στον ελληνικό χώρο
Το φυτό στέβια προέρχεται από την Λατινική Αμερική. Εδώ και αρκετά χρόνια καλλιεργείτε συστηματικά στην Παραγουάη, την Βραζιλία και την Αργεντινή καταλαμβάνοντας χιλιάδες στρέμματα γης. Ειδικότερα, φυτρώνει στη βορειοδυτική Παραγουάη και αποτελεί παραδοσιακό γλυκαντικό της αυτόχθονης φυλής Γκουαρανί και ορισμένοι το αποκαλούν ως το μαγικό βότανο από την Παραγουάη.
Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι, καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες σε χώρες όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Ιαπωνία και η Μαλαισία.
Μορφολογικά και καλλιεργητικά χαρακτηριστικά.
Η στέβια είναι ένα ετήσιο, ποώδες, πολύκλαδο και αρκετά λιτοδίαιτο φυτό. Σπέρνεται τον Απρίλιο, μεταφυτεύεται-όπως ο καπνός-τον Μάιο και συγκομίζεται τον Σεπτέμβριο, ενώ όλες οι καλλιεργητικές φροντίδες-τεχνικές γίνονται με μηχανικά μέσα και ακόμη απαιτούνται λίγα εργατικά χέρια (εργατοώρες). Επιπλέον, για να αναπτυχθεί χρειάζεται τις ίδιες περιβαλλοντικές συνθήκες με τον καπνό.
Γενικά, η στέβια μπορεί να φτάσει τα 60 εκατοστά σε ύψος και ευδοκιμεί σε αμμώδη εδάφη μικρής γονιμότητας.
Η στέβια είναι ένα φυτό ευαίσθητο στις χαμηλές θερμοκρασίες και σε περιπτώσεις παγετού μπορεί να υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές (καταστροφή υπέργειου τμήματος).
Οι αποστάσεις μεταξύ των φυτών κυμαίνονται περίπου στα 30 εκατοστά και επίσης μεταξύ των γραμμών φύτευσης περίπου στα 60 εκατοστά.
Επιπροσθέτως, το φυτό χρειάζεται λίγη άρδευση και ελάχιστες λιπάνσεις. Δεν προσβάλλεται εύκολα από ασθένειες και έντομα γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχουν δυνατότητες να καλλιεργηθεί και με βιολογικό τρόπο.
Χρήσεις και ιδιότητες.
Κύρια ουσία της στέβια θεωρείτε η στεβιοσίδη, μια κρυσταλλική γλυκαντική ουσία που δεν διαθέτει θερμίδες και μπορεί να καταναλωθεί άφοβα και από τους διαβητικούς. Συγκεκριμένα, η στεβιοσίδη είναι 300 φορές πιο γλυκιά από την συμβατική ζάχαρη και σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες δεν έχουν διαπιστωθεί ενδείξεις για ανεπιθύμητη δράση στον ανθρώπινο οργανισμό. Τονίζεται ότι, οι έρευνες του Πανεπιστημίου της Ασουνσιόν έχουν δείξει ότι η στέβια διαθέτει αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες.
Ακόμη, τα φύλλα της στέβια μπορούν να καταναλωθούν χλωρά για δροσερή αναπνοή, ενώ παράλληλα γίνεται και λικέρ με δυνατότητες επεξεργασίας από την βιομηχανία τροφίμων και αναψυκτικών.
Σε πειραματικό στάδιο.
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχει αναλάβει, στα πλαίσια πειράματος, την πιλοτική καλλιέργεια του φυτού στέβια.
Τα πρώτα συμπεράσματα είναι ενθαρρυντικά και σύντομα η στέβια πρόκειται να εισέλθει στη λίστα των καλλιεργούμενων ελληνικών φυτών με σκοπό να αντικαταστήσουν τον καπνό και τα ζαχαρότευτλα που λόγω της νέας Κ.Α.Π. δεν αποδίδουν ικανοποιητικό εισόδημα στα νοικοκυριά των αγροτών μας.
Ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος, καθηγητής της Γεωπονικής σχολής κ. Λώλας Πέτρος χαρακτηριστικά έχει αναφέρει ότι «η στέβια θα μπορεί να εξασφαλίσει ικανοποιητικά εισοδήματα για τους παραγωγούς μέσα από την συμβολαιακή γεωργία».
Ακόμη αναφέρει ότι «είναι θέμα χρόνου να εγκριθεί η χρήση της στεβιοσίδης, της γλυκιάς ουσίας που παράγεται από το φυτό», σε άλλη τοποθέτηση του υπογράμμισε ότι «πρόκειται γενικά για μια έυκολη καλλιέργεια, δηλαδή απαιτεί χαμηλό κόστος».
Ήδη η Νομαρχία Καρδίτσας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχει χρηματοδοτήσει και εγκατέστησε τέσσερις αποδεικτικούς αγρούς στέβιας. Πρόκειται για τους αγρούς στη Μητρόπολη, στο Λιοντάρι, στο Καρποχώρι και στην Άμπελο. Σε ανάλογη κίνηση προέβει και η Νομαρχία Γρεβενών σε συνεργασία με την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Γρεβενών.Πρόσφατα η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αιτωλοακαρνανίας διοργάνωσε ημερίδα με θέμα το φυτό στέβια.
Ωστόσο, αυτό που χρειάζεται είναι μια εντονότερη δράση σε επίπεδο ενημέρωσης από πλευράς της Πολιτείας και των ειδικευμένων Φορέων. Επιπλέον, οι Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών οφείλουν να αναλάβουν περισσότερες πρωτοβουλίες και με αυτό τον τρόπο να συμβάλουν ενεργά στην μετά καπνό εποχή.
Απαιτούνται λοιπόν, κοινές δράσεις από όλους τους Φορείς για να προκύψει κάτι βιώσιμο και ελπιδοφόρο για τον τόπο μας, το Ξηρόμερο και ευρύτερα τον Νομό Αιτωλοακαρνανίας.
liquid Stevia (60ml.) 9,80 €
