Αποτελεί πηγή ζωής για χιλιάδες κατοίκους, καθώς είναι το ποτάμι που τροφοδοτεί με τα νερά του τη μεγαλύτερη πεδιάδα του ελληνικού χώρου. Ωστόσο, όπως προκύπτει από διάφορες επιστημονικές μελέτες, η ρύπανση στα νερά του Πηνειού ποταμού (περί ου ο λόγος) είναι πολύμορφη και δύσκολα ελεγχόμενη, ενώ σε καλή κατάσταση είναι μόνο το τμήμα του ποταμού στις πηγές και στην κοιλάδα των Τεμπών (λόγω των πηγών).
Τα παραπάνω επισημαίνουν μέλη του Συλλόγου Φίλων του Πηνειού και του Παραποτάμιου Πολιτισμού, μιας Περιβαλλοντικής και Πολιτιστικής Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης, που ιδρύθηκε στη Λάρισα το 1994.
"Ο Πηνειός, δυστυχώς, δεν έτυχε της προσοχής και της φροντίδας της πολιτείας, με αποτέλεσμα να χαθούν ευκαιρίες για έργα και ενέργειες τη δεκαπενταετία που πέρασε, που θα βοηθούσαν προς την κατεύθυνση του αποτελεσματικού ελέγχου των πηγών ρύπανσης. Σήμερα το ποτάμι παρουσιάζει έντονα τα σημάδια αυτής της συνεχιζόμενης κακοποίησης", τονίζουν τα μέλη του παραπάνω Συλλόγου, επικαλούμενα σχετικές έρευνες.
Ανάλογα με τις εποχές μπορεί κάποιος να δει τις μεταβολές που υφίσταται, από την απόλυτη διακοπή της ροής του έως τη βιαιότατη πλημμύρα και να παρακολουθήσει ακόμη και διά γυμνού οφθαλμού τις ρυπογόνες απορρίψεις που γίνονται, τόσο από ιδιωτικές όσο και από δημόσιες δραστηριότητες.
Οι ανεξέλεγκτες χωματερές, οι εκτεταμένες αμμοληψίες, τα βιομηχανικά και αστικά απόβλητα, τα μπάζα, η χημική ρύπανση (τυρόγαλα, χρώματα, οινόπνευμα, κατσίγαρος (υπόλειμμα ελαιοτριβείων), αποτελούν τη βασική θεματολογία καταγγελιών των μελών του παραπάνω Συλλόγου, που καταβάλλουν προσπάθειες, ώστε ο βασικός "πνεύμονας" νερού του θεσσαλικού κάμπου να μείνει όπως τον άφησαν οι προηγούμενες γενιές: καθαρός και πλούσιος σε υδάτινα αποθέματα.
Ο Σύλλογος επισημαίνει, επίσης, τον κίνδυνο από τις εντατικές υδροβόρες καλλιέργειες, την ανεξέλεγκτη χρήση φυτοφαρμάκων, ζιζανιοκτόνων και λιπασμάτων, τα ποτίσματα με "κανόνια", το ξέπλυμα των ψεκαστικών βυτίων στο ποτάμι και τις παράνομες πομόνες, που "βοηθούν" την περαιτέρω ταπείνωση του υπόγειου υδροφορέα της Θεσσαλίας και την υφαλμύρωση των εδαφών.
"Ο Σύλλογός μας, αγωνιώντας να λειτουργήσουν άμεσα ως ασπίδες προστασίας οι θεσμοί και οι μηχανισμοί απέναντι στις μεγάλες πιέσεις, που δέχεται συνεχώς το ποτάμι, προτείνει συγκεκριμένα μέτρα αντιμετώπισης της όλης αρνητικής κατάστασης", τονίζει, με δηλώσεις της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πρόεδρος του Συλλόγου, Ιωάννα Γεροκώστα.
Όλα τα προγράμματα και έργα προβλέπουν δράσεις συστηματικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, που θα διασφάλιζαν τη διαρκώς αυξανόμενη ενεργή συμμετοχή τους για ένα υγιές περιβάλλον, για έναν Πηνειό με επαρκές και καθαρό νερό, σημειώνει η κ. Γεροκώστα.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει, ούτε αυτά τα έργα προχώρησαν όπως θα έπρεπε, "αλλά σπαταλήθηκαν χρήματα και πόροι σε ευκαιριακές εκδηλώσεις και αποσπασματικές ενημερώσεις".
Επιθυμία και στόχος του Συλλόγου είναι να γίνουν έργα στον Πηνειό που θα διασφαλίζουν ένα μέλλον με οικολογική ισορροπία για τον ποταμό και το οικοσύστημά του.
Ο Σύλλογος
Ο βασικός σκοπός της ίδρυσης του Συλλόγου είναι η προστασία και η ανάδειξη του οικοσυστήματος του Πηνειού ποταμού και η προσπάθεια για τη διαμόρφωση συνείδησης στους πολίτες για την αξία του, τόσο από περιβαλλοντική όσο και από πολιτιστική άποψη.
Στόχος του Συλλόγου είναι η ανάπτυξη προβληματισμού για το παρόν και το μέλλον του Πηνειού, και η επιδίωξη οργανωμένης δράσης για την αντιμετώπιση των οξύτατων και σοβαρών περιβαλλοντικών προβλημάτων του.
Η δράση του Συλλόγου αναπτύσσεται μέσα από το τρίπτυχο οικολογία, πολιτισμός και κοινωνία και τις εξής πτυχές του: Παρέμβαση για την οικολογική αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής του Πηνειού και δράσεις για την προστασία της παραποτάμιας χλωρίδας και πανίδας. Παρεμπόδιση και καταγγελία των αιτίων της ρύπανσης και ευαισθητοποίηση των πολιτών για την αξία του ευρύτερου υγροτοπικού συστήματος για τη φύση και τη ζωή. Ενημέρωση για τη σημασία των μνημείων του παραποτάμιου πολιτισμού και ενίσχυση του έργου των εφορειών αρχαιοτήτων για την αποκάλυψη, την αποκατάσταση και την επαναλειτουργία των Μνημείων. Ανάδειξη του Πηνειού σε βασικό συντελεστή της τοπικής και εθνικής οικονομίας. Ενίσχυση του ρόλου των κοινωνικών ομάδων στα κέντρα σχεδιασμού και λήψης