Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ο κόσμος άλλαζε με γρήγορους ρυθμούς. Τα καθεστώτα του «υπαρκτού σοσιαλισμού» στη βαλκανική περιοχή κατέρρεαν.
Οι πρώτοι οικονομικοί μετανάστες έκαναν την εμφάνισή τους στην ελληνική ύπαιθρο και στις πόλεις. Οι εργοδοτικοί φορείς κατέγραφαν σε εσωτερικές εγκυκλίους τις επενδυτικές ευκαιρίες που προσέφεραν οι χρεοκοπημένες χώρες.
Και τότε άρχισαν «καραβιές» (σχήμα λόγου, πήγαιναν με πούλμαν και με πτήσεις τσάρτερ) επίδοξων επενδυτών να αναζητούν «χρυσό» στα «Ελντοράντο» της περιοχής.
Απελπισμένοι αλλά ριψοκίνδυνοι μικρομεσαίοι γέμιζαν κάθε εβδομάδα τα ξενοδοχεία της Σόφιας. Πολλοί από αυτούς «έσπασαν τα μούτρα τους», ώσπου μπήκαν στο παιχνίδι – δεν άργησαν – οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις. Τότε λοιπόν άρχισε από ορισμένους κύκλους να οικοδομείται η αντίληψη για τη δημιουργία της περίφημης «ζώνης της δραχμής».
Ηταν η εποχή που η περιοχή των Βαλκανίων είχε αρχίσει να μοιράζεται στις ζώνες ορισμένων ισχυρών εθνικών νομισμάτων (μάρκου και δολαρίου). Αγαπημένος προορισμός Από τότε βεβαίως πέρασαν πολλά χρόνια. Η δραχμή έδωσε τη θέση της στο ευρώ και η Βουλγαρία έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η Βόρεια Ελλάδα – είναι γεγονός – στη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών απέκτησε ακόμη πιο στενές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες. Και όταν τον Σεπτέμβριο του 2008 ξέσπασε η οικονομική κρίση και η Ελλάδα βρέθηκε στη δίνη μιας πρωτοφανούς οικονομικής καταστροφής, οι αγορές από την άλλη πλευρά των συνόρων έγιναν ο αγαπημένος τόπος προορισμού χιλιάδων ελλήνων καταναλωτών γιατί η αγορά είναι φθηνότερη.
Αλλά και πάλι τη «μερίδα του λέοντος» διεκδικεί η Βουλγαρία. Το λέβα έχει γίνει το «αναγκαίο» νόμισμα σε αρκετούς νομούς της Μακεδονίας και της Θράκης. Και στη θέση του φιλό-δοξου «δόγματος» για τη «ζώνη της δραχμής» – το οποίο ενταφιάστηκε πριν από αρκετά χρόνια – έχει αναδυθεί εν τοις πράγμασιν η «ζώνη του λέβα», η οποία απειλεί να απορροφήσει όποια οικονομική ικμάδα έχει απομείνει στη Βόρεια Ελλάδα.
Ισχυρός μοχλός αποδείχθηκε τα τελευταία χρόνια η ογκούμενη χρόνο με τον χρόνο φορολογική αφαίμαξη των πολιτών – κυρίως η μεγάλη αύξηση της έμμεσης φορολογίας (ΦΠΑ, ειδικός φό-ρος κατανάλωσης κτλ.). Φορολογική επιβάρυνση 10% Στην άλλη πλευρά των συνόρων τα πράγματα είναι απλά και σαφή – κυρίως τα φορολογικά.
Η Βουλ-γαρία διαθέτει φορολογική επιβάρυνση μόλις 10%, είτε πρόκειται για επιχειρήσεις είτε πρόκειται για φυσικά πρόσωπα, και ο μοναδικός συντελεστής ΦΠΑ είναι 20%.
Και φυσικά παραμένει μια χώρα χαμηλού εργατικού κόστους. Ο μέσος μισθός είναι 200-300 ευρώ μηνιαίως (δηλαδή 400-600 λέβα) και οι τιμές των προϊόντων είναι αντίστοιχες. Η ελεύθερη διακίνηση προϊόντων και υπηρεσιών ο-ρίζεται από τη συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Από εκεί και πέρα τα πράγματα έχουν πάρει τον δρόμο τους.
Πριν από λίγες εβδομάδες στέλεχος μεγάλης ασφαλιστικής εταιρείας κάνοντας την ετήσια περιοδεία του στη Θράκη διαπίστωσε στους δρόμους μεγάλο αριθμό αυτοκινήτων με βουλγαρικές πινακίδες.
Έκπληκτος ρώτησε τους συνεργάτες τι συμβαίνει. Και του απάντησαν ότι πολλοί έλληνες πολίτες πλέον στην περιοχή κυκλοφορούν τα αυτοκίνητά τους με βουλγαρικές πινακίδες (έχουν καταθέσει στην Εφορία τις ελληνικές).
Κάτι που φυσικά τους συμφέρει. Κατ' αρχάς γλιτώνουν την αξιολόγηση του αυτοκινήτου ως τεκμηρίου φορολόγησής τους• δεύτερον, πληρώνουν πολύ χαμηλότερα τέλη κυκλοφορίας στο βουλγαρικό Δημόσιο• και, τρίτον, έχουν φθηνό- τερη ασφαλιστική κάλυψη, αφού η ασφάλιση γίνεται από ασφαλιστική εταιρεία που έχει έδρα στη Βουλγαρία.
Επίσης αρκετοί ενσωματώνουν στα αυτοκίνητά τους το υγραέριο ως καύσιμη ύλη, το οποίο κοστίζει ως 0,60 ευρώ το λίτρο στη Βουλγαρία. Ταξιδεύουν στη γειτονική χώρα και «φουλάρουν» τα δύο ντεπόζιτα με βενζίνη, που έχει μόλις 1 ευρώ, και υγραέριο, καλύπτοντας έτσι τις μηνιαίες ανάγκες τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα η βενζίνη που πωλείται πλησιάζει τα 2 ευρώ το λίτρο, ενώ η τιμή του υγραερίου κυμαίνεται από 0,89 ως 0,92 ευρώ το λίτρο. Το Βήμα (Δημήτρης Χαροντάκης)
